2025 ජූනි මස 10 වනදා (අඟහරුවාදා), ශ්‍රී ලාංකික බුද්ධ ආගම්වන්තයින්ගේ ජීවිතයේ අතිශය වැදගත් දිනයක් වන පොසොන් පොහොය දිනය උත්සව මට්ටමින් සනිටුහන් වේ. මේ දිනේ, දේශයට බුද්ධාගම ආගමනය වූ අතිමහත් අතිතයකට ගරු කිරීමක් පමණක් නොව, ශ්‍රී ලංකාවේ සංස්කෘතික මූලාරම්භය පිළිබඳව ගැඹුරු සිතීමක් ද වේ.

ඉතිහාසමය වැදගත්කම

ක්‍රි.පූ. 236 වසරේදී, ඉන්දියාවේ අශෝක රාජතුමාගේ පුත්‍රයා වන අරහත් මහින්ද හිමියන්, ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණියේය. ඔහු, අනුරාධපුර අසළ පිහිටි මිනින්දළේ පර්වතයේ දී රජතුමා වූ දේවනැම්පියතිස්ස රජු සමඟ සාකච්ඡාවකට එක්විය. මෙම සංගමය බුද්ධාගමේ ජයග්‍රහණයේ මුල් පියවර විය.

රජතුමා, මහින්ද හිමියන්ගේ දහම් දේශනාවෙන් ආවේගයකට ලක්ව, බුද්ධාගම පිළිගෙන දේශයේ අලුත් සමාජ පද්ධතියක් ගොඩනැගීම ආරම්භ කළේය. එමඟින් ශ්‍රී ලංකාවේ සංස්කෘතිය හා ආධ්‍යාත්මිකත්වය අළුත් පරිසරයකට හැරෙණි.

Read This: Poson Poya 2025: Honoring the Dawn of Buddhism in Sri Lanka

ආගමික චාරිත්‍ර සහ භාවනා ක්‍රියා

පොසොන් දින දී බුද්ධ භක්තිකයන් විවිධ ආගමික කටයුතු වල නිරත වෙති:

1. අටසිල් සමාදන් වීම

බහුතරයකු පින්බර දවසක් ලෙස පන්සල් සෙරිනු ලබති. අටසිල් සමාදන් වී, භාවනා, පිරිත් සජ්ජායනා, පන්සිල් පදනම් කරගෙන නිවන් මාර්ගය තේරුම් ගැනීමට උත්සාහ කරති.

2. පූජා ස්ථාන වෙත පුණ්‍යයාත්‍රා

මිනින්දළේ සහ අනුරාධපුරය වැනි සාස්නික ස්ථාන වෙත ලක්ෂ ගණන් වන්දනාකරුවන් ගමන් කරති. විශේෂයෙන් මිනින්දළේ සෙරිනු ලබන අභයගිරි මහා විහාරය සහ අනුරාධපුරයේ ශ්‍රී මහා බෝධි වන්දනා කිරීම වැදගත් වේ.

3. දානය සහ දන්සැල්

දන්සැල් සැලසුම් කිරීම ශ්‍රී ලාංකීය පොසොන් සංස්කෘතියේ අත්‍යවශ්‍ය කොටසකි. උදාර මනසින් අසරණයන්ට සහ වන්දනිකයන්ට ආහාර, පානය, ආරක්ෂාව ලබාදීමේ මෙහෙවරක් මෙයින් ඉටවෙයි.

4. පිරිත්, භාවනා සහ ආත්මික ව්‍යායාම

පොසොන් දිනය පුරා පන්සල්වලදී පිරිත් මණ්ඩප, භාවනා වැඩසටහන් සහ සජීවී දහම් දේශනා පැවැත්වේ.

සංස්කෘතික උත්සව සහ සාම්ප්‍රදායිකත්වය

බුද්ධාගමට අමතරව, පොසොන් දිනය ශ්‍රී ලංකාවේ සංස්කෘතික උරුමයක් ලෙසද සැලකේ:

1. ලන්තරු සහ විදුලි දීප දර්ශන

අඳුරු රාත්‍රියකදී දල්වෙන සුදු කඩදාසි ලන්තරු, නිවන් මගේ ආලෝකය නිරූපණය කරයි. ගෙවතු, පන්සල්, නගර මාර්ග ආලෝකමත් වෙයි.

2. පරිණිර්වාණ නාට්‍ය සහ රථ වන්දනා

බෞද්ධ ඉතිහාසයේ සිදුවීම් රඟපෑම්, රථ පෙරහැර සහ සංස්කෘතික විශේෂාංග ලෙස පැවැත්වේ. මිනින්දළේ සංගමය, මහින්ද හිමියන්ගේ විභාෂණ හැකියාව, හා රජතුමාගේ හැසිරීම නාට්‍ය කලා මගින් නිරූපිත වේ.

පරිසර හිතකාමී පොසොන් උත්සවය

අලුත් වසරවල, පොසොන් පෝයේ දිනය පරිසරය රැකීමේ වගකීම ලෙසද සැලකේ. බොහෝ විහාරස්ථාන, දන්සැල්, සහ ජනතාව, පලාත්‍ර, තවදුරටත් භාවිත කළ හැකි භාජන, සහ ප්ලාස්ටික් මද කිරීම වැනි ව්‍යාපෘති ක්‍රියාත්මක කරයි. මෙය බුද්ධාගමෙහි අහිංසාවාදී ජීවිත විලාසය වලට යහපත් දායකත්වයක් වේ.

පොසොන් පෝයේ සන්සුන් පණිවිඩය

2025 පොසොන් පෝයේ දිනය, ආගමික චේතනා පමණක් නොව, ජීවිතයේ උතුම් අරමුණු පිළිබඳව සිත්පත් වීමක්ද වේ. මෙය සදාතනිකව සිහිපත් කරන කතාවකි—මිනිසා කෙතරම් සාමකාමීව, සදාචාරයෙන් සහ ආදරයෙන් ජීවත්විය හැකිද යන්න.

ඒ නිසා, පොසොන් දිනයේදී පහසුවෙන් මතක තැබිය හැකි පණිවිඩයක් වේ:
“පැරණි ආලෝකය දිගටම දැල්වෙන්නට, අද අපි සන්සුන්ව, යහපත්ව, නිවන් මඟ සෙවිය යුතුය.”